Een schenking onroerend goed: dit moet je weten

In dit artikel belichten we verschillende aspecten die bij een schenking onroerend goed een rol spelen:

• Wie kan schenken?
• Hoe doe ik een schenking onroerend goed?
• Hoeveel kost een schenking onroerend goed?
• Hoe maak ik mijn schenking onroerend goed nog voordeliger?
• Hoe voordelig is een schenking onroerend goed in vergelijking met een erfenis? 

Lees meer: Schenking onroerend goed.

Eerst nog verduidelijken wat het verschil is tussen erven en schenken. We spreken over een erfenis als het vermogen van een erflater pas na overlijden over verschillende erfgenamen, zoals kinderen of kleinkinderen, verdeeld wordt. Daarop volgen de kostelijke successierechten. Meestal erf je pas laat in je leven, op een moment dat je dat niet (meer) hard nodig hebt. Daarom beslissen steeds meer (groot)ouders om al voor hun overlijden (een deel van) hun vermogen weg te schenken. Vooral een schenking onroerend goed zit sinds dit jaar in de lift.

Wie kan schenken?

In principe kan iedereen die ouder is dan 16 jaar een schenking doen, mits een aantal voorwaarden. Zo moet de schenker op het moment van schenking gezond van geest zijn én mag er geen twijfel bestaan over zijn wil om te schenken. Dat je geen schenking met geweld mag ontfutselen lijkt ons niet meer dan logisch maar we geven het voor de zekerheid toch nog maar even mee.

Gehuwden mogen de gezinswoning uiteraard ook niet onder de neus van vrouw- of manlief wegschenken en koppels die wettelijk samenwonen of die met scheiding van goederen getrouwd zijn, knopen deze regel ook best stevig in hun oren.

Hoe doe ik een schenking onroerend goed?

Een schenking van onroerend goed, zoals een huis of een appartement, moet altijd gebeuren via een notariële akte. Je schakelt een notaris in, laat weten wat en aan wie je wilt schenken en de notaris handelt alles af. Dat is veilig, rechtsgeldig en kan vrijwel nooit voor problemen of discussies zorgen. Dat heeft wel een prijs. Bovenop de vergoeding van de notaris en de diverse kosten die hij kan aanrekenen, moet je eveneens de wettelijk bepaalde schenkingskosten ophoesten.

Hoeveel kost een schenking onroerend goed precies?

Aangezien notariskosten variabel kunnen zijn – reken zeker op enkele duizenden euro’s-, leggen we enkel de wettelijk bepaalde schenkingskosten uitgebreid onder de loep. Die zijn afhankelijk van het verwantschap tussen de schenker en de begunstigde, de totale brutowaarde van de schenking en de woonplaats van de schenker. De tarieven van de schenkingsrechten vallen namelijk onder de bevoegdheid van de gewesten. Als de schenker meerdere woonplaatsen heeft gehad, gelden de tarieven van het gewest waar zijn langst gebruikte woonplaats van de laatste vijf jaar was gevestigd.

Een schenking onroerend goed tussen partners of afstammelingen in rechte lijn (kinderen, kleinkinderen, …) :

Een schenking onroerend goed aan al wie niet tot deze bovengenoemde categorie behoort, valt duurder uit:

Bron: https://www.notaris.be/erven-schenken/schenken/schenkingstarieven/vlaanderen-1

Voorbeeld schenking onroerend goed

Let wel, het gaat hier om tarieven op een bepaalde ‘schijf van het schenkdeel’, niet om percentages op de totale brutowaarde. Bijvoorbeeld: Marianne schenkt een huis van 500.000 euro aan haar enige dochter Laura. Hoeveel schenkingstarieven moet dochterlief dan ophoesten?

Schenkingstarief Laura: 4.500 euro (3% van 150.000 euro) + 9.000 (9% van 100.000 (verschil 250.0000 en 150.000)) + 36.000 euro (18% van 200.000 (verschil tuseen 450.000 en 250.000) + 13.500 ero (27% van 50.000 (verschil tussen 500.000 en 450.000)

Laura betaalt 63.000 euro

Speciale tarieven

Naast bovenstaande tarieven maakte de wetgever eveens ruimte voor speciale tarieven, die slechts gelden in specifieke gevallen. Zo geldt tot en met 31 december 2019 een specifiek gunstregime voor de schenking van een bouwgrond die in het Vlaams Gewest ligt.

Schenking tussen partners of aan afstammelingen rechte lijn:

Schenking aan anderen:

Deze tarieven gelden echter alleen als binnen de vijf jaar na de schenking minstens een van de personen die de bouwgrond geschonken kreeg zijn hoofdverblijfplaats op het adres van de bouwgrond plaats. Met andere woorden: je moet erop bouwen en wonen.

Bovendien wil de overheid ook inzetten op vergroening. Daarom kan je  ook rekenen op een gunstiger tarief als je het onroerend goed renoveert en energiezuiniger maakt. 

Schenking tussen partners of aan afstammelingen rechte lijn:

Schenking tussen anderen:

Om van deze voordeligere tarieven te genieten moet je binnen de vijf jaar na de schenking voor minstens 10.000 euro renovatiewerken laten uitvoeren door een aannemer en de facturen kunnen voorleggen. Pas dan krijg je het verschil met het standaardtarief terugbetaald.

Hoe maak ik mijn schenking onroerend goed nog voordeliger?

Als je geen zin hebt in renovatiewerken, hebben we een prima tip om die schenkingskosten nog wat te drukken: schenk in stukjes. Als er minstens drie jaar tussen twee giften zit, wordt dat beschouwd als twee aparte schenkingen, waardoor je héél wat voordeel kan doen. Neem even het voorbeeld van Mariannen en haar schenking onroerend goed van 500.000 euro aan haar dochter Laura. Als ze dat in één keer schonk, betaalde Laura daar 63.000 euro schenkingkosten op, maar stel dat Marianne verspreid over 15 jaar telkens 1/5 (100.000 euro) aan haar dochter schenkt?

Dan betaalt Laura 5 keer 3% van 100.000 euro, dat is gelijk aan 15.000 euro. Oké, ze moet iets meer geduld uitoefenen vooraleer ze van de volledige waarde van haar schenking onroerend goed kan genieten, maar uiteindelijk doet ze wel 48.000 euro voordeel. Geduld wordt dus wel degelijk beloond.

Hoe voordelig is een schenking onroerend goed in vergelijking met een erfenis?

Als we puur naar de cijfers kijken, is een schenking onroerend goed heel wat voordeliger. Oké, bij een waardevolle schenking moet je nog steeds een fiks schenkingstarief neertellen, maar daardoor ben je wel vrijgesteld van successierechten op de waarde van die schenking, zelfs als de schenker binnen de drie jaar overlijdt. Die succesierechten of erfbelastingen, liggen overigens een heel pak hoger dan de schenkingskosten.

Tarief tussen partners of afstammelingen rechte lijn (Vlaanderen):

Voor vergaarde erfenissen van broers of zussen betaal je voor schijfdelen tussen 0 en 35.0000 25%, voor het schijfdeel tussen 35.000,01 en 75.000 euro 30% en voor alles boven 75.000,01 euro maar liefst 55%. Voor alle andere erfenissen betaal je voor dezelfde schijfdelen respectievelijk 25%, 45% en 55%.

Alles bij elkaar is dat veel duurder dan de schenkingkosten. Laten we een laatste keer teruggrijpen naar het voorbeeld van mama Marianne en dochter Laura. Stel dat Laura 500.000 euro erft van Marianne, hoeveel succesierechten betaalt ze daarop?

Simpel: 3% van 50.000 euro, 9% van 200.000 euro en 27% van 250.000 euro

Laura betaalt in totaal 87.000 euro succiesrechten. Dat is 24.000 euro meer dan wanneer mama haar dochter datzelfde onroerend goed nog voor haar overlijden zou geschonken hebben. Als mama Marianne de schenking in stukjes zou geknipt hebben, verdeeld over pakweg vijf aparte schenkingen van 100.000 euro, had Laura amper 15.000 euro kosten betaald en zelfs 72.000 euro extra overgehouden.

Kortom, ook voor je kinderen en anderen geliefden komt investeren in vastgoed op de lange termijn goed uit. Je bouwt niet enkel aan een hoger pensioen, ook je naasten plukken er de vruchten van.

Overtuigd? Bekijk onze projecten of contacteer ons voor meer info.

Bronnen

Landbergh 

Zimmo

Notaris